Πως να ενισχυσετε την βλεμματικη επαφη του παιδιου

Η βλεμματική επαφή είναι από τις πρώτες αλλά και πιο σημαντικές δεξιότητες που επιδιώκει να αναπτύξει ένας άνθρωπος από την βρεφική κιόλας ηλικία ώστε να επικοινωνήσει με το περιβάλλον και τους ανθρώπους γύρω του.

Για ένα βρέφος η προσπάθεια ξεκινάει από τους πρώτους κιόλας μήνες της ζωής του και αφορά κυρίως το οικογενειακό περιβάλλον. Όσο το παιδί μεγαλώνει η ανάγκη για βλεμματική επαφή αυξάνεται καθώς ξεκινάει να μιμείται ήχους και εκφράσεις προσώπων που ακούει και βλέπει καθημερινά , όπως επίσης και να αντιδρά σε αυτές ( π.χ. με το βλέμμα ή το χαμόγελο). Αργότερα αρχίζει να εκφράζει συναίσθημα συνειδητά πια, με το βλέμμα του να είναι ενθουσιασμένο, θυμωμένο, λυπημένο, φοβισμένο.

Η  ανάγκη του παιδιού για βλεμματική επαφή αυξάνεται, καθώς αυτό αναπτύσσει τις γλωσσικές του δεξιότητες μιμούμενο τους ήχους και τις εκφράσεις προσώπου των μεγάλων. Είναι σημαντικό να μην υποχρεώνουμε τα παιδιά να μας κοιτάζουν και φυσικά να μην τους ζητάμε να το κάνουν δίνοντάς τους την εντολή «κοίτα με». Το ίδιο σημαντικό είναι να οδηγήσουμε τα παιδιά να μας κοιτάξουν μέσα από την ανάπτυξη της κοινωνικής αλληλεπίδρασης.

Το παιδί θα σας κοιτάξει όταν το βοηθήσετε να καταλάβει ότι οι άνθρωποι είναι το πιο σημαντικό πράγμα στον κόσμο και το ότι να είσαι μαζί τους είναι ιδιαίτερα ευχάριστο και σημαντικό. Για να προκληθεί μία αυθόρμητη βλεμματική επαφή, είναι απαραίτητο να υπάρχει ένα ισχυρό ερέθισμα.

Στην βιβλιογραφία ο όρος «βλεμματική επαφή» συναντάται πολύ συχνά μαζί με τον όρο «αυτισμός» ή «διαταραχές αυτιστικού φάσματος» καθώς έχει αποδειχτεί ότι η έλλειψη βλεμματικής επαφής στα βρέφη είναι ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα χαρακτηριστικά των παιδιών με αυτισμό. Καθώς το παιδί μεγαλώνει η εδραίωση της βλεμματικής επαφής γίνεται όλο και πιο αναγκαία για την γλωσσική ανάπτυξη, την κοινωνική συμπεριφορά και την εκπαίδευση του παιδιού. Εδώ και δεκαετίες οι ειδικοί προτείνουν και χρησιμοποιούν τεχνικές πρόκλησης και βελτίωσης της βλεμματικής επαφής και μάλιστα, τόσο σημαντική την θεωρούν που, πολλές φορές, η εκπαίδευση αυτή είναι η πρώτη που εφαρμόζουν στα πλάνα θεραπείας τους.

 

Πώς να προκαλέσουμε την βλεμματική επαφή;

 

1) Παίξτε ένα παιχνίδι με ήχους, π.χ. κούκου - τσα, χρησιμοποιώντας τα χέρια για να κρύψετε το πρόσωπο σας λέγοντας κούκου. Όταν το παιδί κοιτάει προς τα εσάς, μετακινήστε τα χέρια σας με ένα χαρούμενο χαιρετισμό ή με μία προσφώνηση έκπληξης, π.χ. τσα.

2) Μην αντιδράτε αμέσως στα πράγματα τα οποία το παιδί θέλει να σας δώσει. Περιμένετε, αφήστε το να σας κοιτάξει και μετά πάρτε τα. Το ίδιο ισχύει και για τα πράγματα που σας ζητάει.

3) Δώστε αρκετό χρόνο στο παιδί να απαντήσει. Περιμένετε εάν το παιδί δεν γνωρίζει την απάντηση. Αφήστε τον να σας κοιτάξει ή προτρέψτε το να σας κοιτάξει για την απάντηση.

4) Επιβραβεύστε την συμπεριφορά. Μόνο μία φορά. Η συχνή παροχή επιβράβευσης θα μάθει στο παιδί ότι κάθε φορά που σας κοιτά θα παίρνει για παράδειγμα ένα γλυκό, κι έτσι θα έχει αποδυναμωθεί η ορθή συμπεριφορά.

5) Εκείνη την στιγμή που μιλάτε στο παιδί δείξτε την μύτη σας για να το προκαλέσετε να σας κοιτάξει. Συνηθίστε στην διαδικασία και επαναλάβετε κάθε φορά που του μιλάτε.

6) Κάνετε σαπουνόφουσκες και αφήστε το παιδί να τις βλέπει να πέφτουν απαλά στο πάτωμα. Όταν συνηθίσει αυτήν τη διαδικασία, αλλάξτε τη ρουτίνα με μικρά διαλλείματα πριν από το φύσημα της σαπουνόφουσκας. Το παιδί πρέπει να ελέγξει γιατί δε συμβαίνει το αναμενόμενο, κοιτάζοντάς σας. Τότε πρέπει να φυσήξετε αμέσως τις σαπουνόφουσκες.

 

Σε όλες τις δραστηριότητες που επιδιώκουμε ενίσχυση της βλεμματικής επαφής, είναι πολύ σημαντικό να βρισκόμαστε στο ίδιο ύψος με το παιδί.

 

 

Leave a comment

Make sure you enter all the required information, indicated by an asterisk (*). HTML code is not allowed.