Τι σημαινουν οι παιδικες ζωγραφιες;

Χωρίς να είναι εύκολο κάθε ζωγραφιά να αποτελεί απαραίτητα, αντικείμενο ερμηνείας, πολλοί κοινωνικοί λειτουργοί, ψυχολόγοι, ακόμη και εισαγγελείς, ζητούν από μικρά παιδιά να ζωγραφίσουν κάποιο δραματικό γεγονός που βίωσαν, ιδίως αν δεν είναι σε θέση να εξηγήσουν επαρκώς, λεκτικά κάτι που τους συνέβη. Εάν υπάρχει υποψία πως ένα παιδί είναι θυμωμένο ή λυπημένο, με έντονες κάποιες φοβίες, στην ζωγραφιά του πρωταγωνιστεί αυτό που το ενοχλεί. “Ένα φοβερό τέρας, ένα ποντίκι σε μια τρύπα, ή ακόμα και μια γκρίζα άμορφη μάζα” δίνουν τις απαντήσεις στους ειδικούς και μαρτυρούν μία αναστατωμένη ψυχολογία του παιδιού την ώρα που ζωγραφίζει.          

Μέχρι την ηλικία των δύο ετών, στις παιδικές ζωγραφιές κυριαρχεί η μουτζούρα. Οι πρώτες μουτζούρες είναι απλώς, η καταγραφή της κινητικής δραστηριότητας που σημειώνουν τα παιδιά, και όχι μία προσπάθεια από μέρους τους, να αναπαραστήσουν τον κόσμο. Σταδιακά, τα σχήματα αρχίζουν να εμφανίζονται με μορφή κυκλικών κινήσεων, καθώς αυτό είναι το πρώτο φυσικό στάδιο στη ζωγραφιά ενός παιδιού. Με τον καιρό, τα σχέδια γίνονται πιο καθαρά και μπορούν πιο εύκολα να ερμηνευτούν, καθώς το παιδί αρχίζει να γίνεται εικαστικά, πιο ικανό.

Η ερμηνεία των χρωμάτων

Ο παρακάτω πίνακας παρουσιάζει συνοπτικά την ερμηνεία ορισμένων ευρέως χρησιμοποιούμενων χρωμάτων στις παιδικές ζωγραφιές:

Αξιοσημείωτα χαρακτηριστικά στις ζωγραφιές των παιδιών

Όταν οι ζωγραφιές των παιδιών είναι βίαιες

Αν το παιδί ζωγραφίζει ανθρώπους να χτυπούν ο ένας τον άλλον ή κάποιο ζώο που έχει πεθάνει, οι ειδικοί λένε πως καλό είναι ο γονιός να ρωτά το παιδί γιατί έκανε μια τέτοια ζωγραφιά. Πιθανότατα δεν υπάρχει λόγος ανησυχίας (μπορεί το παιδί απλά να επηρεάστηκε από κάποια παιδική ταινία), αλλά ίσως και να είναι ταραγμένο για κάποιον λόγο, οπότε καλό είναι να κουβεντιάσετε μαζί του.

Όταν το παιδί σχεδιάζει με ασυνήθιστο τρόπο την οικογένεια

Αν το παιδί ζωγραφίζει την οικογένειά του αλλά αφήνει έξω κάποιο μέλος της ή αν τοποθετεί τον εαυτό του μακριά από τους υπόλοιπους, αυτό μπορεί να υπονοεί κάποιο πρόβλημα στην οικογένεια. Όπως ειπώθηκε και παραπάνω, οι ζωγραφιές των παιδιών πολύ συχνά προβάλλουν πότε κάτι δεν πάει καλά στο σπίτι.

  Ζωγραφιές και συναισθήματα

Οι ειδικοί (*Koppitz -1968, 1984) λένε ότι ορισμένα χαρακτηριστικά στοιχεία στις παιδικές ζωγραφιές μεταφράζονται ως συγκεκριμένα συναισθήματα. Για παράδειγμα:

Παρορμητικότητα – όταν η ζωγραφιά έχει:

Ανολοκλήρωτα μέρη
Έντονες ασυμμετρίες στα μέλη του σώματος των ανθρώπων
Μεγάλα σχήματα στα σώματα
Όχι λαιμός στα σώματα

Ανασφάλεια και ανεπάρκεια –όταν η ζωγραφιά έχει:

Λοξά σχέδια ανθρώπων
Πολύ μικρά κεφάλια
Κομμένα χέρια
Τερατώδεις μορφές ανθρώπων
Όχι χέρια ή πόδια

Άγχος –όταν η ζωγραφιά έχει:

Σκίαση στο πρόσωπο ή/και το σώμα
Πόδια πιεσμένα μεταξύ τους
Όχι μάτια
Σύννεφα, βροχή ή πουλιά που πετούν

Ντροπή ή δειλία – όταν η ζωγραφιά έχει:

Μικροσκοπική φιγούρα του ίδιου του παιδιού
Κοντά χέρια
Χέρια κολλημένα στο σώμα
Όχι μύτη ή στόμα

Θυμός – όταν η ζωγραφιά έχει:

Αλλήθωρα μάτια
Δόντια
Μακριά ή μεγάλα χέρια
Γυμνές φιγούρες ανθρώπων με εκτεθειμένα γεννητικά όργανα