Λογοθεραπεια. Ποτε τη χρειαζομαι;

Ποια είναι τα σημάδια σε ένα παιδί ότι χρειάζεται λογοθεραπεία;

Η λογοθεραπεία είναι η επιστήμη που ασχολείται με τις διαταραχές λόγου, ομιλίας, επικοινωνίας, φωνής και κατάποσης.

• Δυσκολίες στο λόγο, την ομιλία, την επικοινωνία ή/και στην κατάποση/σίτιση εμφανίζουν παιδιά με:

• Βαρηκοΐα-Κώφωση
• Διάχυτες Αναπτυξιακές Διαταραχές
• Σύνδρομα όπως πχ Σύνδρομο Down ή Tourette
• Νοητική Υστέρηση
• Κρανιοπροσωπικές ανωμαλίες όπως χειλεοσχιστία ή υπερωοσχιστία
• Εγκεφαλική Πάρεση και άλλα

Ωστόσο λογοθεραπευτικής αξιολόγησης/θεραπείας χρήζουν και παιδιά που παρουσιάζουν δυσκολίες στην παραγωγή κάποιων ήχων (φωνημάτων) τις γλώσσας πχ το παιδί δεν παράγει καθόλου τον ήχο /ρ/ στην ομιλία του, αντικαταστάσεις ήχων με άλλους ήχους πχ. Αντί /β/ λέει /δ/ ή αντί για /θ/ λέει /φ/, απλοποιήσεις συμπλεγμάτων πχ. αντί για /σπίτι/ λέει /πίτι/, πλήρης απουσία ομιλίας ή απλοποιημένος λόγος σε σχέση με την ηλικία του πχ για παιδιά άνω των 2 ετών μονολεκτικές φράσεις αντί /πάμε βόλτα/ λέει /βόλτα/, συστηματικά λάθη στη χρήση καταλήξεων της γραμματικής όπως χρόνων, αριθμών, γένους πχ. αντί /εχθές πήγα/ λέει /εχθές πάω/, αδυναμία αφήγησης ιστοριών ή παραμυθιών, αδυναμίες εκτέλεσης απλών ή σύνθετων εντολών ανάλογα με την ηλικία του κάθε παιδιού, αδυναμία στη χρήση της κατάλληλης γλώσσας πχ. αντί /καλημέρα/ λέει /καλησπέρα, διαταραχές στη ροή της ομιλίας πχ μπλοκαρίσματα στην ομιλία (μμμμ-μάτια), επαναλήψεις συλλαβών (παπαπα-πάπια), υπερβολικά γρήγορη ομιλία.

Οι παραπάνω λίστες δεν είναι εξαντλητικές. Αν κάποιος έχει αμφιβολίες για το παιδί του μπορεί να ενημερωθεί πληρέστερα από ένα λογοθεραπευτή.

Ποια είναι η κατάλληλη ηλικία για να ξεκινήσει το παιδί λογοθεραπεία;

• Σε περιπτώσεις που οι διαταραχές είναι συγγενείς όπως σύνδρομο Down, Βαρηκοΐα-Κώφωση, Εγκεφαλική Πάρεση κ.α. τα παιδιά μπαίνουν σε πρόγραμμα λογοθεραπείας άμεσα μετά τη διάγνωση. Ένα τέτοιο πρώιμο πρόγραμμα μπορεί να περιλαμβάνει απλές συμβουλές προς τους γονείς για την ανάπτυξη λόγου/ομιλίας/επικοινωνίας, απλή παρακολούθηση της ανάπτυξης των παραπάνω ή/και ειδικές λογοθεραπευτικές ασκήσεις.
• Σε περιπτώσεις που οι δυσκολίες προκύπτουν στην πορεία της ανάπτυξης του παιδιού τότε θα πρέπει οι γονείς να ζητάνε συμβουλές από λογοθεραπευτή το συντομότερο δυνατό. Η/Ο λογοθεραπέυτρια/της θα κρίνουν αν το παιδί είναι σε θέση να παρακολουθήσει ένα τυπικό πρόγραμμα λογοθεραπείας με εβδομαδιαίες συνεδρίες ή θα πρέπει να ακολουθηθεί ένα άλλο πρόγραμμα. Σε κάθε περίπτωση ο ειδικός για να αξιολογήσει τα προβλήματα λόγου, ομιλίας και επικοινωνίας είναι η/ο λογοθεραπευτής/τρια.

Που μπορεί να αξιολογηθεί ένα παιδί, ώστε να λάβει τη βοήθεια που χρειάζεται;

Οι βασικοί δημόσιοι φορείς αξιολόγησης είναι τα Κέντρα Διαφοροδιάγνωσης Διάγνωσης και Υποστήριξης (ΚΕΔΔΥ) και τα Ιατροπαιδαγωγικά Κέντρα δημόσιων νοσοκομείων. Ωστόσο λόγω φόρτου εργασίας η αναμονή είναι μακροχρόνια. Έτσι η επίσκεψη σε μια/ένα λογοθεραπεύτρια/τη είναι ο καλλίτερος τρόπος να αξιολογηθεί άμεσα και με ακρίβεια ο λόγος, η ομιλία και η επικοινωνία ενός παιδιού ώστε να αντιμετωπισθούν οι δυσκολίες όσο πιο γρήγορα γίνεται.

Πόσος χρόνος χρειάζεται για να βοηθηθεί το παιδί, αφού ξεκινήσει λογοθεραπεία;

Αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες. Υπάρχουν αντικειμενικοί παράγοντες που βασίζονται στα αποτελέσματα της αξιολόγησης δηλαδή ποια είναι η δυσκολία και ποια τα αίτια της και στις ικανότητες του θεραπευτή. Οι υποκειμενικοί παράγοντες είναι η σχέση θεραπευτή-παιδιού, το κίνητρο του παιδιού ή της οικογένειας για τη λύση του προβλήματος, η ενεργής συμμετοχή των γονέων στην εκπαιδευτική διαδικασία, η τήρηση των οδηγιών του λογοθεραπευτή κα.

Ανάλογα την περίπτωση, θα χρειαστεί να επαναλαμβάνει τις συνεδρίες το παιδί ανά 1 χρόνο π.χ; Πόσο μόνιμα είναι τα αποτελέσματα δλδ;

Ένα τυπικό λογοθεραπευτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει τακτικές εβδομαδιαίες συνεδρίες (συναντήσεις). Η διάρκεια του προγράμματος εξαρτάται από τους παράγοντες που αναφέραμε παραπάνω.

Η λογοθεραπεία είναι επιστήμη που βασίζεται σε αποτελέσματα επιστημονικών ερευνών. Τα αποτελέσματα της λογοθεραπείας είναι αξιόπιστα και στις περισσότερες περιπτώσεις μόνιμα. Σε αντίθετη περίπτωση ο λογοθεραπευτής θα σας ενημερώσει ανάλογα μετά την αξιολόγηση των δυσκολιών.  

Αν αργήσει ένα παιδί να ξεκινήσει λογοθεραπεία, πόσο δύσκολο θα είναι για την εξέλιξη του;

Είναι λογικό ότι όσο περισσότερο ζει το παιδί με τη δυσκολία τόσο πιο δύσκολο είναι να αποκατασταθεί. Συχνά μια μικρή δυσκολία μπορεί να οδηγήσει σε κάτι πιο σοβαρό και χρόνιο. Επιπλέον οι διαταραχές λόγου, ομιλίας και επικοινωνίας έχουν επιπτώσεις στην ψυχοκοινωνική ανάπτυξη του παιδιού. Η έγκαιρη και έγκυρη αξιολόγηση/αποκατάσταση του προβλήματος από μια/ένα λογοθεραπεύτρια/τη είναι ο μόνος τρόπος να αποφύγουμε τέτοιες επιπτώσεις.

Οι γονείς πως μπορούν να βοηθήσουν αποτελεσματικά το παιδί;

Στην περίπτωση των διαταραχών λόγου, ομιλίας και επικοινωνίας οι γονείς θα πρέπει να επισκέπτονται μια/ένα λγοθεραπεύτρια/λογοθεραπευτή χωρίς καθυστέρηση. Αυτό θα τους δώσει τη δυνατότητα να πάρουν πιο σωστές αποφάσεις για το παιδί τους και να του παρέχουν τα κατάλληλα εφόδια.

Το είδαμε